Wanneer grote organisaties innoveren door te investeren in nieuwe ideeën of startups spreken we van Corporate Venturing. Er zijn verschillende manieren waarop organisaties kunnen investeren. Daarbij kun je denken aan financiële investeringen (participaties nemen in strategisch relevante of interessante startups) maar ook aan het opzetten van een aparte entiteit binnen de moederorganisatie van waaruit het creëren van nieuwe ideeën en startups wordt ondersteund. Soms komen de ideeën vanuit de organisatie zelf (interne venturing), maar veelal vinden grote organisaties het interessanter om toegang te krijgen tot innovaties die buiten de moederorganisatie ontstaan (externe venturing).
In 2013 en 2014 heb ik onderzocht hoe grote organisaties hun innovatie activiteiten organiseerden door middel van corporate venturing. Organisaties als Akzo Nobel, Unilever, Sanoma en Rabobank hebben hieraan meegewerkt, maar ook de Technische Universiteit van Eindhoven en NRC Handelsblad. De uitkomsten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het boek Corporate Venturing: Organizing for Innovation, waarin specifiek de ervaringen en best practices van deze organisaties worden beschreven. Daarmee ontstaat inzicht in zowel de succesfactoren als de valkuilen bij innovatie activiteiten van deze organisaties.
In 2014 speelde het Nederlandse voetbalteam een waanzinnig WK in Brazilië. Hoewel de playoffs lastig waren, werd bij de eerste wedstrijd tegen Spanje (op dat moment de wereldkampioen) duidelijk dat Louis van Gaal een ‘winning team’ had weten te creëren. Hoe kreeg hij dit voor elkaar en wat kunnen wij daarvan leren als het gaat om innovatie?
Het eerste idee dat opkomt is ‘teamselectie’. Een van de beste spelers uit het team destijds, Wesley Snijder, werd niet automatisch geselecteerd om te spelen. Van Gaal vond dat hij beter in vorm moest komen voor hij bij de selectie zou mogen komen. Kortom: fit zijn was een absolute voorwaarde. Echter, een team samenstellen is meer dan het samenstellen van een groep fitte spelers. Elke individuele speler moet tevens capaciteiten hebben die aansluiten op de uitdaging van het spel en die bovendien ieder op hun plek staan waar ze hun talent optimaal kunnen benutten, nog los van de strategische opstelling (Van Gaal hanteerde de 5-3-2 opstelling in plaats van de meer gebruikelijke 3-4-3 opstelling).
Vervolgens moet het team zichzelf zien als een entiteit, waarbij de spelers bereid zijn zich aan te passen of te veranderen naar gelang de uitdaging. Zo verving Van Gaal keeper Jasper Cilissen door Tim Krul toen het aankwam op penalty’s in de wedstrijd tegen Costa Rica. Hoewel enigszins tegen het zere been van de eerste, realiseerde iedereen zich achteraf dat Van Gaal de moed toonde met deze actie om zodoende de beste resultaten te bereiken. Winnen werd daardoor een echt team resultaat en niet dat van één speler. Daarmee kun je concluderen dat een team resultaat gedreven moet zijn om te realiseren wat ze willen. Het gezamenlijke doel wordt door individuele teamleden gerealiseerd vanuit hun eigen talent en vrijheid, maar ook door elkaar te steunen wanneer het lastig wordt. Gezamenlijk creëerde het Nederlandse voetbalteam een waanzinnige ervaring en hoewel ze uiteindelijk derde werden was dit een van de beste teams in jaren, mede dankzij Van Gaal.
In diverse cases uit het boek blijkt dat de concrete implementatie van een nieuw business idee een van de lastigste zaken is als het gaat om innovatie. Dit hangt vaak samen met de capaciteiten van de spelers, om de metafoor van Van Gaal’s team te gebruiken. Innovatie vereist ondernemende mensen die zelfstandig kunnen werken maar ook een onderdeel zijn van een multidisciplinair team. Ze zijn zeer goed in staat om de taken uit te voeren die noodzakelijk zijn voor het realiseren van een ‘winning strategy’ voor de moederorganisatie. En hoewel het team vaak vanuit een aparte entiteit werkt, weten ze de aansluiting op de moederorganisatie goed te organiseren door het aantrekken van aanvullende expertise, het genereren van extra aandacht voor de innovatie en het bundelen van kracht en intelligentie van collega’s. Want winnen is geen soloactie, maar een groepsstreven! Zelfs een tactisch genie als Van Gaal kan niet winnen zonder de juiste spelers. En zoals makelaars aangeven dat de meest belangrijke factor bij onroerend goed locatie, locatie, locatie is, zo is dit bij innovatie ‘team, team, team’.
Dit blog werd eerder gepubliceerd op www.cerc.nl